İngilizce eğitim veren üniversitelerde lisans eğitimine başlamadan önce öğrencilerin yabancı dil seviyelerinin ölçüldüğü bir nevi seviye belirleme sınavına “Proficiency sınavı” adı verilir. Bu sınava hazırlık bitirme, atlama yahut muafiyet sınavı adları da verilebilmektedir. Bir İngilizce yeterlik sınavı olan Profiency sınavını geçen adaylar, hazırlık sınıflarında İngilizce derslerini görmeden direkt olarak bölüm derslerini almaya başlarlar.
Aday sınavı veremezse alınan puan doğrultusunda seviyesi belirlenir ve 1 yıl boyunca İngilizce hazırlık eğitimi alır. Yıl sonunda yeniden sınava girilir ve yeterlilik ispatlanırsa lisans eğitimine başlanır.
Proficiency Sınavı Bölümleri
Bu tür sınavlarda bir standart yoktur; zira her üniversite İngilizce yeterlik yani proficiency sınav sorularını kendisi hazırlar. Her ne kadar sınavda belli bir standart olmasa da okum, yazma, dinleme ve konuşma gibi bölümler bu sınavda da mevcuttur. Okuduğunu anlama, gramer ve kelime bilgisi, yabancı bir dilde ifade yeteneklerinin derecelendirdiği yeterlilik sınavlarında kimi üniversiteler konuşma testi uygulamazlar. Bazı okullar ise dinleme testini de sınav kapsamından çıkarırlar.
Her üniversitenin yeterlilik sınavlarındaki zorluk derecesi farklıdır. Kimi üniversitenin bölümlerinde yüzde yüz İngilizce eğitimi verilirken, kimi üniversitelerde bu oran yüzde otuzlardadır. Tamamen İngilizce eğitim verilen üniversitelerde öğrencilerin eğitim esnasında zorlanmaması için yeterlilik sınavı da zor hazırlanmaktadır.
Proficiency Sınavına Kaç Kez Girilebilir?
Sınava giren kişi Proficiency sınavından yeterli dereceyi alırsa bir daha sınava girmesi gerekmez. Bu sınava giriş hakları üniversitelerin kendi tasarruflarındadır.
Sınavı kazanamayan kişi hazırlık eğitimi alır ve eğitim yılı sonunda yeniden sınava girer. Yine kazanamazsa yaz okuluna gider ve dönem sonunda yeniden sınava girme şansını yakalayabilir. Bu sefer de başarısız olursa yeni dönem başlangıcında tekrar sınava girebilir. Yeterlilik kazanamayanlar 1 sene daha eğitim alır. Her üniversite mutlaka İngilizce yeterlik sınavı giriş şartları ve bu sınava kaç kez girilebileceği hususunda gerekli duyuruları yapar.
Proficiency Sınavına Hazırlanma Süreci
Kişi, proficiency sınavına mevcut İngilizce düzeyine göre hazırlanmalıdır. Üniversitede kazanılan bölüm de hazırlanma sürecini etkileyen bir faktördür. Sınava girecek kişinin eski sınav sorularını incelemesi yerinde olacaktır. Test yapmak da sınava hazırlanmaya başlamadan önce kişinin kendini değerlendirmesi ve seviyesini ölçmesi açısından oldukça önemlidir.
Kişi proficiency sınavına evde kendi kendine hazırlanabileceği gibi, bu sınav için düzenlenen hızlandırılmış kurslara da katılabilir. İngilizcesi orta düzeyde olan bir kişinin sınava muhakkak çok iyi hazırlanması gerekir. Hazırlık aşamasında kursa gitmek, bol miktarda test sorusu çözmek ve konuları tekrar etmek de sonuca ulaştıran en önemli faktörlerdir.
Hazırlanma sürecinde ayrıca dinleme ve anlama yetisini geliştirmek için İngilizce alt yazılı film izlemek ve yabancı şarkılar dinlemek de oldukça işe yarar. Proficiency sınavında dinleme ve konuşma bölümleri için İngilizceyi pratiğe dökmek son derece önemlidir.
Proficiency Sınavı İçin Nasıl Kayıt Yapılır?
Proficiency sınavına girecek kişilerin izlemesi gereken yollar ve prosedür aynı değildir. Her üniversite bu sınavı kendi ihtiyacına göre düzenler ve sınav sürecini de kendisi yönetir. Üniversiteler sınav duyurularını kendi internet sitelerinden yaparlar. Bu duyuruların titizlikle takip edilmesi gerekir.
Proficiency Sınavı Başvuru Ücreti Ne Kadardır?
Proficiency sınav ücretleri de üniversitelerin belirlediği hususlardan birisidir. Kimi üniversiteler bu sınav için ücret talep etmezken, bazıları da sınav için belli bir bedel alırlar. İTÜ ve Boğaziçi gibi üniversiteler proficiency sınavına girecek öğrenciden ücret talep eder. Sınava girecek öğrencilerin bu durumu dikkatli bir şekilde takip etmesi gerekir.
Proficiency sınav sonuçlarının açıklanması da yine her üniversiteye göre değişen bir durumdur. Bu sonuçlar çoğunlukla 2 hafta içinde açıklanır.
Peki proficiency sınavının en büyük avantajı nedir? Bu sınavın en büyük avantajı sene kayıplarını önlemesidir. Proficiency sınavında başarılı olan öğrenciler lisans eğitimlerine doğrudan başlayabilirler.
Proficiency Sınav Süresi Ne Kadardır?
Proficiency sınav süresi ile ilgili bir standart bulunmamaktadır. Sınavı düzenleyen üniversiteler düzenleyecekleri sınava göre makul bir süre belirler. Genellikle sınavlar 2 oturum şeklinde uygulanır ve aynı gün içerisinde biterler. İngilizce yeterlilik sınav süresi ile ilgili bilgilere sınav duyurusu yapıldığı zaman ilgili üniversitenin web sitesinden ulaşılabilir.
- Proficiency sınavına internet üzerinden de başvurulabilir. Ama bunu da yine üniversitenin kendisi belirler. Dilekçe ile başvuru alan kurumlar da vardır.
- Başvurular doğrudan okulun web sitesi üzerinden de yapılabilir. Hatta e-devlet kanalıyla yapılan başvuruları kabul eden üniversiteler de vardır.
- Proficiency sınavını geçen ve yatay ya da dikey geçiş ile farklı bir üniversitede okumaya başlayan kişinin sınavının geçerli olup olmadığı ise yeni üniversitenin tasarrufuna bırakılmıştır.
Her okul yeterlilik sınavını kendisi düzenler ve kendi gereksinimlerini göz önünde bulundurarak bir test hazırlar. Bu sebeple bir okul bir diğerinin yeterlilik sınavını geçerli bulmayabilir. Bu sebeple sınavdan evvel çok kapsamlı ve titiz bir araştırma yapılmalı, yahut TOEFL, YDS, KPDS gibi sınavlar tercih edilmelidir.
Proficiency sınavının hangi aralıklarla yapılacağını da yine üniversiteler belirler. Sıklıkla her dönem başlangıcında 1 kez sınav düzenlenir. Ama yaz okulu tanzim ederek de bu testi yapan üniversiteler vardır.
Proficiency Sınav Puanı Nasıl Hesaplanır?
Üniversiteler proficiency sınav puanlamalarını ve sınavdaki bölümlerin yüzdelik oranlarını sınav öncesinde belirlemiş olur.
Bütün seviyelerde puanlar ve muafiyet puanları üniversiteden üniversiteye değişir. Her üniversite bu bilgi ve detaylara sınav duyuru bölümlerinde yer verir.