Master of Business Administration olarak bilinen MBA’nın, dilimizdeki tam uyarlaması İşletme Yüksek Lisansı’dır. Bu programlar, ileri düzey ekonomi ve istatistik bilgisi tecrübesi kazanmak isteyen kişilerin başvurduğu tezli ya da tezsiz yüksek lisans programlarıdır. MBA’nın günümüzde birçok ulusal ve uluslararası üniversitelerce verildiği bilinmektedir. İşte A’dan Z’ye MBA rehberi.
Kısaca MBA…
1902 yılında Dartmouth College (Hanover, New Hampshire)’da ilk olarak mezunlara sunulan bu program, sonraları İngiltere ve Avrupa ile birlikte tüm dünyanın ilgilendiği bir alan oldu. Herhangi bir bölüm mezununun yapabileceği bu lisans programı, daha çok işletme mezunları tarafından tercih edilmektedir. Paranın yönetimi, PR çalışması, pazarlama yeteneği ve gücü, kişisel ya da kurumsal ticari faaliyetlerin profesyonelleşmesi ve daha birçok alanda aktif bireyler yetiştirmek üzere oluşturulan bu program, tezli ya da tezsiz yapılabilmektedir.
İşletme Yüksek Lisans (MBA), iş dünyasında ve yönetimde kariyer için gerekli olan becerileri geliştirmek için tasarlanmış, uluslararası alanda tanınmış bir alan olarak da ifade edilebilir. Bununla birlikte, MBA’nın değeri kesinlikle iş dünyası ile sınırlı değildir. MBA, kamu sektöründe, devlet işlerinde, özel sektörde ve diğer alanlarda yönetim kariyerini sürdürenler için ayrıca yararlı olabilir.
Birçok MBA programı muhasebe, ekonomi, pazarlama ve operasyonel işler gibi derslerin “çekirdek” müfredatının yanı sıra katılımcıların kendi kişisel veya mesleki çıkarlarını takip etmesini sağlayan seçmeli dersleri de içermektedir. Bazı okullar, MBA adaylarının programdan sonra somut iş olanakları sağlayabilecek bir şirkette veya organizasyonda staj yapmalarını da isteyebilir.
MBA Katılma Süreci ve Şartları
MBA İşletme Yüksek Lisans programlarını açan üniversiteler, genelde adayların bir MBA programına başlamadan önce en azından birkaç yıl mesleki iş deneyimine sahip olmalarını ister. Başvuranlardan ayrıca, Lisansüstü Yönetim Kabul Testi (GMAT) veya Lisansüstü Kayıt Sınavı (GRE) puanları, akademik transkriptler, referans mektupları ve neden bir MBA programına katılmak istediklerini gösteren bir makale veya bildiri sunmaları istenir. Genellikle TOEFL veya IELTS puanlarında veya önceki akademik deneyimlerle yeterli İngilizce becerilerini kanıtlayan adaylar bu programa başvurabilir.
MBA Çeşitleri ve Kriterleri
MBA, tezli ya da tezsiz MBA olarak 2 ana kategoriye ayrılsa da, executive MBA, e-MBA gibi farklı çeşitleri de vardır. Bunlara kısaca değinecek olursak;
Tezli MBA: Eğitim süresi 4 yarıyıl yani 2 akademik yıl olan bu MBA çeşidinde, her üniversite belirli kontenjan sınırlaması ile öğrenci alır ve bitirme döneminde tez hazırlamalarını ister. Vakıf ve özel üniversitelerde tezli MBA ücretli olup, devlet üniversitelerinde YÖK tarafından belirlenen ücret talep edilir. Bu miktar çok düşüktür ve özel üniversitelerin 4’te 1’i oranındadır. ALES şartı aranır.
Tezsiz MBA: Eğitim süresi 3 akademik yarıyıl, yani 1 yıldır. Son dönem sunumlar ve bilimsel çıktılar sunulur. Ücreti normal yüksek lisans ücreti kadardır. Tez hazırlamaya gerek yoktur. ALES şartı da aranmaz.
Executive MBA: En az 5 yıl profesyonel iş deneyimine sahip adayların başvurabildiği bu MBA çeşidi, daha kaliteli ve daha sıkı MBA programıdır. Öncelikleri ve sonuçları diğer MBA çeşitlerine göre farklılık gösterir. Dersleri veren kişiler dünyaca tanınır ve işletme dünyasının duayenleridir. Ayrıca, belirli bir süre yöneticilik deneyimi de gerektirir.
Executive MBA; şu an dünyanın en popüler profesyonel lisans programıdır. Ücreti biraz daha fazladır. Katılım şartları da daha yoğundur.
e-MBA: Birçok yerel ve uluslar arası üniversiteler tarafından akredite edilen bu MBA, daha çok çalışan ve fırsat bulamayan kişiler tarafından tercih edilir. Uzaktan yüksek lisans işletme eğitimi olarak da bilinir ve internet üzerinden dersler verilir. Dersler için okula gitmenize gerek yoktur, final sınavları dışında internet üzerinden sınavlara girersiniz.
Siz de özellikle İşletme ve Mühendislik bölümü mezunu iseniz, MBA’yı ciddi ciddi düşünmeniz gerekir.