Almanya’da Eğitim Hakkında Temel Bilgiler

yazar:

kategori:

Alman eğitim sistemi pek çok ülkeye göre oldukça farklı bir yapıya sahip olmakla birlikte yine de uluslar arası düzeyde kabul gören bir sistemdir. Bunun en büyük sebebi ise başarılı eğitim kurumlarının olması ve ülke olarak oldukça gelişmiş olmalarıdır. Esasında üniversiteli nüfus oranı Avrupa’ya nazaran oldukça düşüktür. Bunun da sebebi olarak üniversiteden ziyade meslek eğitimi veren kurumlarının özendirilmesi ve çok olması ile alakalıdır.

Ayrıca öğrencinin liseden mezun olduktan sonra genellikle bir işe girerek meslek eğitimi alması da bu oranın düşük olmasının sebeplerinden birisi olarak gösterilmektedir.

Federal hükümet eğitim hakkında söz sahibi değildir ve eyaletler eğitim sistemi konusunda belirleyicidir. Federal hükümet sadece yüksek öğrenim kurumlarını fonlar ve Almanya’daki neredeyse tüm yüksek öğrenim kurumları ücretsizdir. Yerel bir eğitim sistemi benimsenmesi nedeni ile her eyaletin müfredat sistemi birbirinden farklıdır.

6 yaşında eğitim hayatına başlayan öğrenci yaklaşık olarak 18 yaşına kadar eğitim almayı sürdürür. Temel eğitim olan ilkokuldan sonra öğretmenin yönlendirmesi ile farklı türlerde eğitim veren kurumlardan birisinde eğitim hayatına devam edilir. Öğretmenin verdiği yönlendirmeye velinin karşı çıkma gibi bir şansı yoktur.

Yüksek öğretime devam etme oranı oldukça düşüktür. Öğrenciler bunun yerine iş hayatına atılmayı ya da dual sistem denilen hem meslek hem de üniversite eğitimini aynı anda bir firma bünyesinde alabildikleri bir eğitim sistemini tercih etmektedirler.

Eyalet okulları ücretsizdir ve yaşadığı yere yakın olan okulda eğitime başlar. Bu okulların kalitesi yaşadıkların muhitin zengin olup olmaması ile alakalıdır.

Alman eğitim sistemi şu şekilde işlemektedir;

Okul Öncesi Eğitim

Gidilmesi zorunlu olmayan bir eğitim türüdür. 3 ve 6 yaş arası çocuklar giderler ve burada kişisel gelişimlerinin yanı sıra dil gelişimleri de desteklenir. Bu okullar aslında oldukça önem arz etmektedir ve zorunlu olmamasına karşın oldukça yaygındır.

Bunun sebebi ise, dili ya da sosyal ilişkileri zayıf olan öğrencilerin engelli öğrenciler ile birlikte gönderilmiş olduğu okul olan Förderschule ismi ile anılan destekleme okullarına gönderilme olasılığının bulunmasıdır. Okul öncesi eğitimler genellikle kiliseler tarafından açılmaktadır.

Temel Eğitim – Grundschule

Bu eğitim 6 yaşında başlar ve neredeyse bütün Almanya’da 4 yıl sürer, sadece Berlin ve Brandenburg’da 6 yıl sürmektedir. Öğrenciler 4 yıl boyunca aynı öğretmen tarafından eğitilirler ve genellikle 3. Sınıfta İngilizce dil eğitimi başlar. İlk iki yılında not verilmez ve sınıfta kalma gibi bir durum söz konusu değildir. Öğrenciler başarı durumlarına ve yeteneklerine göre Gymnasium, Realschule,  Förderschule, Gesamtschule veya Hauptschule’ye gönderilirler. Her birinin çıktısı farklıdır. Bu kararı sınıf öğretmeni ile birlikte okul müdürü vermektedir.

Ortaokul – Realschule

Hauptcshule okulu ile lise arasında bir düzeyde bulunmaktadır. 6 yıllık bir eğitim verilir ve buradan edinilen diploma ile kamu hizmetleri ya da ekonomi hizmetlerinde bir işe girilebilir ya da bu okulda alacakları diploma ile birlikte bir meslek lisesine devam etme şansına sahip olurlar.

Temel Okul – Hauptschule

Başarı durumları oldukça kötü olan öğrenciler bu okula gönderilmektedir. Çok daha temel dersler verilmektedir ve bunun yanı sıra mesleki eğitim verilmektedir. 10. Sınıfa kadar herkes aynı eğitimi alır anca 10. Sınıf sonunda yapılan bir sınav ile başarılı öğrenciler Realschule veya Gymnasium’a geçebilirler. Başarısız olan öğrenciler ise Hauptschule diploması alırlar. Bu diploma ile mezun olanlar son yıllarda çok iş bulma olanağına sahip oldukları için genellikle kötü işlerde çalışmaktadırlar.

Akademik Lise – Gynmasium

Alman orta öğretim sisteminde en iyi eğitimi veren kurumlar bunlardır. En başarılı öğrenciler bu liseye gönderilirler. Bu lise 13. Sınıfa kadar devam eder.

Almanların yaklaşık olarak %40’lık kısmı bu okullara gitmektedirler. Öğrenciler dilerse 12. Sınıfta diplomalarını alırlar ve meslek yüksek okullarına başlayabilirler ya da 13. Sınıfın sonuna kadar devam edip, bu sınıfın sonunda girecekleri Abitur denilen bitirme sınavı sonrasında üniversiteye girebilirler. 2014 yılında yürürlüğe giren sisteme göre ise bu liselerin süresi 1 yıl kısaltmış ve 12. Sınıf sonunda abitur diploması alma olayı Almanya’da başlamıştır.

Gynmasium ‘da öğrenciler, öğretmenler tarafından oldukça sıkı bir denetim ve gözetim altında bulunmaktadırlar. Ayrıca kimi öğrenciler buradan mezun olduktan sonra üniversite eğitimlerine başlamadan evvel bir işe girerek mesleki eğitim almayı tercih etmektedirler.

Kapsamlı Okul – Gesamtschule

Yukarıda bahsedilen üç uygulamayı da aynı anda bünyesinde bulunduran okuldur. Bu üçünü de bünyesinde barındırmasına rağmen buradan mezun olan öğrencilerin abitura girme hakları yoktur. Bu okul Realschule ve Hauptschule arasında bir okuldur. 10. Sınıfa kadar devam eden bu okuldan mezun olan öğrenciler başarı derecelerine ve kabiliyetlerine göre bir diploma alırlar.

Destekleme Okulları – Förderschule

Zihinsel ya da fiziksel engelli öğrencilerin gönderildiği bir okuldur. Bu okulda dersler pedegoglar ile yapılır ve sınıf mevcutları diğerlerine göre azdır.

Ayrıca bu okula sadece engelli olan öğrenciler değil bunun dışında dilini ve sosyal ilişkilerini tam olarak geliştirememiş olan öğrenciler de gönderilir. Almanya’da bu okula gitme oranı yaklaşık olarak %5 civarındadır.

Meslek Okulu – Berufsschule

Orta öğretimini tamamlayan öğrencilerin gidebileceği bir okul olan Berufsschule, çıraklık eğitiminin alındığı bir okuldur. Bu okula katılabilmek için bir diplomaya sahip olmak gereklidir. 2 ile 3 yıl arası süren bu süreç boyunca kurslara haftada iki gün katılanabilmekte olup haftanın geri kalan günlerinde bir işte çalışılmaktadır. Bu kurs süresi tamamlandıktan sonra Industrie Handelskammer, IHK’daki bir listeye kayıtlanılmaktadır. Öğrenci, Berufsschule’yi ve IHK’nın çıkış sınavlarını geçtikten sonra bir sertifikaya sahip olarak iş hayatına atılabilir.

Gece Okulu – Abendschule

Kimi sebeplerden dolayı eğitim hayatlarını yarıda bırakmış olan yetişkinliklerin kayıtlanıp eğitim hayatlarını tamamladıkları bir gece okuludur.

Meslek Yüksek Okulları

Genellikle ülkemizden farklı olarak üniversiteler ile aynı statüde görülmektedirler. Teoriden ziyade pratiğe yönelik bir müfredata sahiptirler. Mezunlarının kolaylıkla iş bulabildiği meslek yüksek okulları 2 ile 5 yıl arasında değişen sürelerde eğitim vermektedirler.

Yüksek Öğretim

Bir yüksek öğretim kurumunda eğitime başlayabilmek için Gymnasium eğitimi ve abitur başarı puanı gereklidir. Yüksek öğretim eğitimi olarak 4 yıl süreli olanları Fachhochschule ya da 5 yıllık üniversite eğitimi alabilirsiniz. Almanya’daki yüksek öğretim kurumlarından mezun olanlar uluslar arası düzeyde master düzeyinde sayılmaktadırlar ve bu sayede direkt olarak doktoraya başvurulabilmektedir.

Doktora

Dotora derecesi esasına resmi bir ders değildir. Doktora yapmak isteyen öğrenciler bir profesör ile arasını iyi tutmalıdır. Çünkü bu program ancak bir profesör gözetiminde mümkündür. Öğrenci bağımsız bir biçimde doktora tezini bağlı olduğu profesörün gözetiminde 3 ile 5 yıl içinde hazırlamaktadır. Genellikle doktora sırasında öğrenciler asistan olarak çalışıp belli bir ücret kazanmaktadırlar.

Alman eğitim sistemi genel hatları ile bu yönde olup, öğretmen odaklı özür ve bireysel bir eğitim sistemidir. Bu eğitim sistemi süresince ailelerin desteği oldukça önemlidir. Özellikle eğitim hayatının ilk yıllarında ailenin ilgilenmesi öğrencinin geleceği açısından büyük önem arz etmektedir.