Kanada’da Eğitim Sistemi Nasıldır? sorusuna yurtdışı eğitim danışmanı Aycan Lizor ile cevap buluyoruz.
“Kanada, eğitim bakımından dünyanın en iddialı ülkelerinden bir tanesidir. Bazı teoremleri de uygulamaktadırlar. İlk, orta, lise sistemi hemen hemen yıl olarak bize benzer. Okullar genel olarak özel okul ve devlet okulları diye kendi içinde ayrılır. En güzel yanı ise ilk orta ve lisenin başarı skalasını kendi milli eğitim bakanlıklarının on-line sitesinden bulabilirsiniz. Bu demek oluyor ki çocuğunuzu okula göndermeden önce okulun ne kadar başarılı olduğunu yıl yıl izleyebilirsiniz. Kendi içerisinde dil eğitimi de vardır. Çünkü özerklik bölgesine göre İngilizcenin daha popüler kullanıldığı, Fransızcanın da kullanıldığı yahut her ikisinin beraber kullanıldığı okullar da vardır. Öğrenciler bu şekilde de seçim yapabilirler. Bazı okullar kilise eğitiminde daha yakındır, bazı okullar da İslami kesimlere daha yakındır. Kendi web sitelerinde bunu zaten açıklarlar.
Kanada sistem olarak çok sosyal bir devlettir. Her dine, dile ve ırka saygıları sonsuzdur. Yasa gereği 18 yaşındaki uluslararası öğrenciler yurtlarda kalamazlar. Bu öğrencilerin mutlaka bir aile yanında konaklaması şartı vardır. Ya da büyükleriyle Kanada’da ikamet edebilirler. Eğer aile yanında kalırsanız tüm akademik başarınızı aile takip etmek zorundadır. Yani okulla ilişkilerinizi Kanada’da yanında kaldığınız aile üstlenmektedir.
Bunun haricinde Kanada’da lisede çok fazla kişisel gelişim eğitimi verirler ki bu bizim ülkemizde olmayan bir şeydir. Kendi branşınıza göre lisedeyken eğitimler almaya başlarsınız. Kanadalılar öğrencilerden sosyal sorumluluk projelerinde görev almalarını ister. Üniversite başarı skalasında Kanadalı üniversiteler şu anda çok iddialılar. İl 10’da iki tane üniversiteleri var. Yani Kanada akademik başarının da önemli olduğu bir ülke.
Türkiye’de bir liseyi bitirdiğinizde Kanada’da lise okumuş öğrencilere göre bu üniversitelere girebilmek için daha az şansınız var ne yazık ki. Ama kabul şartlarını kolaylaştıracak bazı ipuçları da yok değil. Mesela herhangi bir spor dalında son üç yılda düzenli olarak aldığınız lisanslar. Ya da entelektüel bir hobiden almış olduğunuz bir derece yahut başarı. Akademik referans mektupları. Lise son sınıftaki matematik ortalamanız. Bunlar size üst sıralarda yer alan üniversitelerin kapılarını açan şartlardır.
Üniversiteler bölümlerine göre ayrılırlar. Özel üniversiteler ve devlet üniversiteleri olarak ayrılırlar. Benim tavsiyen devlet üniversiteleridir. Kariyer ve başarı olarak birbirlerinden çok da farklı değildirler. Ama İngilizcesi yeterli olmayan öğrenciler için devlet okullarını daha fazla tavsiye ediyoruz. Çünkü devlet okulundaki öğretmenler altı yıllık lisans eğitiminden geçerler. Yani bu öğretmenlerimiz çok kapsamı bir İngilizce eğitimi alırlar ve dolayısıyla aksanları ve literatürleri İngilizceye daha hakimdir. Bu donanımdaki öğretmelerle hazırlık okuyan öğrencilerin dil hakimiyeti daha fazla gelişir.
Üniversiteler arasında exchange programı vardır. Kanada’dan aldığınız diplomayı dünyadaki hemen her ülke kabul etmektedir. Yani bunlar geçerliliği olan diplomalardır.”