Kültür dediğimiz kavram bir yerde uzun yıllar sonucu meydana gelmiş olan alışkanlıklar bütünüdür. Bu yüzden her bölgenin kendine has bir kültürü bulunmaktadır. Doğup yaşadığınız bir yerde yaptığınız her hareket size olağan ve gündelik gelirken bir başka yere gittiğinizde karşılaşacaklarınızdan dolayı çok şaşırabilirsiniz. Örneğin Fransa’daki geğirme olayının ayıplanmaması muhtemelen sizi çok şaşırtacaktır. Ancak kültür tam olarak böyle bir şeydir.
Amerikan kültürü ise yıllardır tartışma konusu olmaya devam edip, Amerika’nın kültür emperyalizmi yaptığını savunan kitlenin sayısı az değildir. Yine de son yüzyılda dünyadaki varlığını her anlamda kanıtlamayı başarmış olan bu ülkenin kültür özelliklerinin genel hatlarını öğrenmekte fayda vardır.
Ayrıca Amerikan kültürü dediğimiz olgu oldukça geniş bir kavramdır. Bunu sadece rap, hızlı yemek kültürü ya da plaza insanı olarak değerlendirmek yanlış olacaktır. Bu ülkenin kendine has caz müziği, kovboy kültürünü ya da sinema anlayışını da göz ardı etmemeliyiz.
Genel Yaşam
Genel olarak incelersek, Amerikan kültürü tek başına ortaya çıkmış bir kavramdır. İspanyol, İngiliz ve Afrika gibi pek çok farklı etnik kökenden insanın yaşadığı bu ülkenin kültürü bütün bu etnik kökenlerin karması şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Genel yaşamda da bunun izi görülse de Amerika’nın kendine has o özgürlükçü yapısı yine de her yeri sarıp sarmalamış durumdadır.
Örneğin ülkemizden farklı olarak genellikle çocuklar 16 yaşından sonra ailelerinden ayrılırlar ve kendi hayatlarını kurmak için çaba harcamaya başlarlar. Üniversitelerin pahalı olması nedeni ile üniversiteye giden genç sayısı çok fazla değildir. Genellikle gençler erken yaşta çalışıp kendi paralarını kazanmaya başlarlar.
Herkesin kendi ideolojik görüşüne ya da inancına göre yaşamasına oldukça kayıtsız ve hoşgörülüdürler. Bunun dışında eşcinseller ya da trans bireylerin yaşam alanları da oldukça genişletilmiştir. Özellikle 2 yıl kadar evvel ülkedeki tüm eyaletlerde eşcinsel evlilikler yasal hale getirildikten sonra bu alan daha da genişlenmiştir.
Kurallar konusunda fazlasıyla hassas olunan bu ülkede başlarda ciddi bir bocalama yaşayabilirsiniz. Çünkü burada ciddi bir dakik olma durumu ve işi kuralına göre yapma alışkanlığı bulunmaktadır. Haklarını sonuna kadar aramayı bilen bu ülke vatandaşları, yaptıkları işi en yüksek özveri ile yaparlar. Bu disipline rağmen çok sıcakkanlı olduklarını da bilmek gerekir. Bu insanlar hemen kaynaşılıp, samimi olunacak yapıdadırlar. Yolda birbirlerine gülümseyen ve selam veren insanları sıklıkla görebilirsiniz.
Bu samimiyete rağmen fiziksel temas konusunda oldukça katı bir duruşları vardır. Bir Amerikalı ile konuşurken fiziksel olarak çok yakınında bulunmamaya ve ona dokunmamaya özen göstermelisiniz. Fiziksel temastan kaçınırken yine de biriyle tanıştığınız ya da tanıştırıldığınızda onunla tokalaşmaya da özen göstermelisiniz.
Montano, Alaska, Colarodo gibi kuzey bölgesindeki eyaletlerde sarılmak gibi fazla yakın temas gerektiren eylemler yasaklanmıştır. Ancak bunun tam tersi biçimde Florida ya da Teksas gibi güney bölgelerde bir garsonun bir müşterisini sarılarak uğurladığını bile görebilirsiniz. Yerelde de farklılaşan bu kültür alışkanlıkları konusunda dikkatli olmalısınız.
Politikayı ve futbolu konuşmayı çok tercih etmezler. Bunun yerine basketbol ya da Amerikan futbolu gibi konuları konuşmayı severler. Dini bayramlarına fazlasıyla özen gösterirler. Hızlı yaşarlar. Amaç, daha çok kazanıp daha çok harcayabilmek üstüne kuruludur. Şahane bir kapitalizm toplumu örneği teşkil ederler.
Görgü Kuralları
Bu noktada bilmeniz gereken en önemli şey, çocuklarla olan iletişiminiz konusunda olmalıdır. Amerika, pedofili konusunda fazla duyarlıdır ve bir çocukla fiziksel temasta bulunmaktan kesinlikle kaçınmalısınız. Aksi durumda polisler bir anda etrafınızı çevirebilirler. Bir çocukla iletişime girmeden evvel mutlaka ailesinden izin almaya çalışmalısınız.
Fotoğraf ve video çekimi konusu da buna benzer bir şekilde karşılanmaktadır. Çocukların ya da insanların izinsiz fotoğraflarını çekmek ciddi sıkıntılar sebep olabilir. Aynı zamanda müze, alışveriş merkezi gibi kapalı alanlarda da fotoğraf konusunda dikkatli olmanız gerektiğini aklınızdan çıkarmayın. Bu konuda uyarıda dahi bulunulmadan bulunduğunuz mekandan çıkarılmak gibi bir durum ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Bahşiş konusu en önemli görgü kuralları arasında sayılabilir. Neredeyse ülkenin tamamında bahşiş vermek ciddi bir gelenek olmuş durumdadır. Kimi restoranlarda bahşiş hesaba eklenerek getirilse de eklenmediği durumlarda da vermemeniz ayıp bir hareket olarak karşılanır.
Toplum olarak nezaket kurallarına fazlasıyla özen gösterirler ve biraz düz mantık insanlardır. Örneğin toplu taşımalarını kullanmak için bilet almanız gerekmektedir ve eğer siz bu bileti almayı unutup otobüse ya da trene binerseniz birisinden rica etmeniz çok fazla işe yaramayacaktır. Naziktirler ancak bireyselcilik ön plandadır. Yine bu sebepten bir yere misafirliğe giderseniz ve yemek ya da içecek teklif edilirse ve siz ilk teklifte kendinizce nezaketen hayır derseniz ikinci kez bu teklif yinelenmez. Israrcı değildirler ve misafirperverlik kavramları bizim ülkemizden farklıdır.
Yeme-İçme Kültürü
Amerika’nın yemek kültürü açısından bakıldığında en akılda kalan kısmı, çok büyük porsiyonlara sahip olmalarıdır. Bu konuda israfçı olarak tanımlansalar da çok umurlarında olduğunu düşünmüyorum şahsen. Bol kalorili, şekerli ve yağlı gıdaları genellikle tükettikleri büyük bir gerçektir.
Yaygın fast food zincirlerinin yanı sıra farklı dünya mutfaklarına da sıkla rastlayabilirsiniz. Hızlı yaşamayı hayat tarzı edindikleri için yemek kültürü de genellikle aperatif ve hızlı tüketilebilecek doyurucu besinlere yöneliktir. Ancak arkadaşlarla toplanılan bir akşam yemeğini ya da meşhur barbekü partilerini oldukça geniş bir zamana yayarlar. Çünkü bu gibi ortamlarda sohbet ederek uzun uzun yemek yemek keyif aldıkları bir eylemdir.
Amerika’da alkol kullanımının yaş sınırının 21 olduğunu unutmamak gerek. Bir bara gittiğinizde kurallarına sıkı sıkıya bağlı oldukları için 21 yaşından küçükseniz alkol tüketemezsiniz.
Yemek yerken telefonla konuşulması ya da ses çıkararak yemek yemek ayıp olarak karşılanmaktadır. Fast food kültürü yaygun olduğu için genel olarak yemeklerini elle yemeyi tercih ederler. Ancak çatal bıçak kullanmanız gereken bir yemek olursa bunu elle yemenizi de ayıp olarak karşılayacaklardır.
Daha detaylı bilgi için Amerika Birleşik Devletleri ‘nde Yemek Kültürü yazımızı okuyabilirsiniz.
Alışveriş
Alışveriş konusunda ise oldukça ucuz bir ülke olduğunu söylemek gerekmektedir. Pek çok ürünü ülkemize kıyasla çok daha ucuza alabilirsiniz. Özellikle teknoloji ürünleri burada ucuz olması ile bilinmektedir.
Birkaç şehir dışında diğer yerlerde cadde mağazaları ile karşılaşamayabilirsiniz. Bunun yerine alışveriş merkezleri topluca bir yerde bulunmaktadır. Ayrıca vergi konusunda da bizden farklı olarak genlikle etiket üstünde vergili fiyatı göremezsiniz. Bunun yerine alışverişi tamamlayıp kasaya gittiğinizde her şeyin fiyatı hesaplanıp o fiyat üstüne vergi eklenmektedir. Bazı eyaletlerde hiç vergi alınmadığı gibi diğer eyaletlerde %5ya da %10 gibi oranlarda değişiklik gösterebilir.
Tüketici hakları oldukça sıkı bir biçimde korunmaktadır. Bir ürün iadesi ya da değişim işlemini kolaylıkla yapabilirsiniz. Kredi kartı kullanımı da oldukça yaygındır. Sadece kartınızı kullanırken kur hesaplamalarına dikkat etmekte fayda olacaktır.
Trafik Olgusu
Ehliyette yaş sınırı 16 olan Amerika’da araba çok ucuzdur. Bunun yanı sıra bisiklet kullanımı da oldukça yaygın olan bir ülkedir. Petrol üretimi konusunda dünya birincisi olmaları sebebi ile benzin de burada oldukça ucuzdur.
Yolları adresleri çok düzgündür. Sokak isimleri kullanmak yerine her caddeyi ve sokağı numaralandırmayı tercih etmişlerdir. En çok dikkat edilmesi gereken şeylerden birisi de polis arabalarıdır. Eğer ışıkları yanan bir polis arabası görürseniz hemen sağa çekip arabayı durdurup ellerinizi direksiyona koyup polisleri beklemeniz gerekmektedir.
Toparlarsak, tüm dünyaya mal olmuş olan bir kültürü benimsemek sizin için zor olmayacaktır. Gitmeden evvel yapacağınız ufak araştırmalar ile hiçbir sorun ile karşılaşmadan yaşayabilirsiniz.